System rekomendacji programów profilaktycznych
Na rozwój skutecznej profilaktyki i promocji zdrowia wpływa m.in. upowszechnianie dobrych praktyk i popularyzacja wiedzy. Temu celowi ma służyć uruchomiony w 2010 roku „System rekomendacji programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego”.
System nastawiony jest na podniesienie jakości oraz zwiększenie skuteczności działań profilaktycznych i edukacji zdrowotnej. Został przygotowany przez zespół największych instytucji zajmujących się profilaktyką i edukacją, tj. Ośrodka Rozwoju Edukacji, Instytutu Psychiatrii i Neurologii, Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii oraz Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Założenia i wytyczne zamieszczone w dokumentach zostały opracowane przy udziale ekspertów i realizatorów na konferencjach organizowanych przez twórców systemu. Z kolei zastosowana metodologia odpowiada standardom EMCDDA służącym wymianie doświadczeń w skali międzynarodowej.
Na System rekomendacji składa się opis standardów programów dobrej jakości oraz baza internetowa, na potrzeby której będzie prowadzona ocena nadsyłanych projektów. „Standardy i kryteria” zamieszczone w Systemie rekomendacji stanowią zbiór zaleceń pomocnych przy planowaniu działań, a zarazem są wytycznymi do oceny programów zgłaszanych do bazy. Odnoszą się do kolejnych etapów realizacji, od diagnozy i oceny potrzeb po ewaluację skuteczności, i zostały pogrupowane w kilkunastu kategoriach.
Wśród nich znalazły się m.in. identyfikacja zjawiska czy problemu oraz grupy docelowej, odpowiednie ujęcie celów i mechanizmów działania, dobór działań i towarzyszące im nakłady, dobór wskaźników oceny oraz planowanie ewaluacji.
Projekty pozytywnie zweryfikowane znajdą się w bazie internetowej, na jednym z trzech poziomów rekomendacji, w zależności od stopnia skuteczności programu. Program o ciekawej koncepcji i dobrych podstawach teoretycznych, ale niezbadany empirycznie, oceniany jest jako „obiecujący”, program o częściowo potwierdzonej skuteczności to „dobra praktyka”, a program o skuteczności potwierdzonej poprawnymi metodologicznie badaniami, obejmującymi okres co najmniej roku po zakończeniu uczestnictwa w nim, zyskuje status „programu modelowego”.
Narzędziem pomocnym w planowaniu i przedstawianiu projektów może się okazać również „Słownik pojęć i terminów”, który został sformułowany jako dodatkowe źródło informacji z omówieniem poszczególnych zagadnień teoretycznych oraz odnośnikami do bardziej szczegółowych opracowań.
Więcej informacji o rekomendacjach oraz broszury do pobrania można znaleźć na stronie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii w zakładce Profilaktyka → Standardy i system rekomendacji. Zapraszamy do zgłaszania programów!
